Ανάμεσα στο να δώσεις στον πτωχό ένα ψάρι να φάει - που είναι φιλανθρωπία, και να τον μάθεις να ψαρεύει, που είναι συμπαράσταση, το ΔΝΤ και η Διεθνής Τράπεζα σου πουλάνε το πιο ακριβό καλάμι της αγοράς, κι αν ποτέ ψαρέψεις τίποτε, στο παίρνουν για να πληρώσεις το καλάμ...
Θα είχε μεγάλη σημασία, βέβαια, να ψάξουμε το γιατί αυτή τη στιγμή όλος ο πλανήτης χρωστάει όλα τα καλάμια του. Ακόμα κι αυτοί που θεωρητικά δεν θα είχαν ποτέ ανάγκη να καταφύγουν σε κανέναν για να τους δώσει καλάμι...
Η Ομοιοπαθητική της φούσκας, ή, το εξήγησε κι ο φουσκολόγος ο Μίσκιν αυτό, πώς η φούσκα τείνει να αυτοφουσκώνει κι η σταθερότητα φέρνει την αστάθεια. Η προσφορά δημιούργησε την ζήτηση, αφού η πιστωτική επέκταση, και μάλιστα σε επισφαλή δάνεια, ήταν ο μόνος τρόπος δημιουργίας προσοδοφόρων κεφαλαίων. Ένας μαρξιστής, πάλι, θα μας έλεγε, ότι στην πηγή του κακού βρίσκεται η κρίση κερδοφορίας κι υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου ενώ ένας νεοφιλελεύθερος θα σου το πακέταρε ως «παγκόσμιες ανισορροπίες» - που δήθεν θεραπεύει ο «μονεταρο-σαδομαζοχισμός»,που είναι οι πολιτικές της λιτότητας που επιτείνουν το πρόβλημα που υποτίθεται θα λύσουν.
Ο χρεώστης «μαθαίνει» ότι θα γίνει «καλό» και «άγιο» παιδί με λιμοκτονικές πολιτικές «δημοσιονομικής εξυγίανσης», που μέχρι κι ο κομμουνιστής ηγέτης μας στην Κύπρο, ή οι σοσιαλιστές ηγέτες της Ελλάδας πιπίλιζαν και αναμασούν σαν «οικονομική ορθοδοξία». Μέχρι το 1971-3, τα χρυσά 25ετία του κεφαλαίου, υπήρξε πραγματική αύξηση εισοδημάτων. Μετά, αρχίζει μια (επαληθεύσιμη εμπειρικά) μείωση των εισοδημάτων της εργασίας ως μέρος του παραγόμενου εθνικού προϊόντος. Πώς θα αγοραστούν τα παραγόμενα προϊόντα, με τους μικρότερους μισθούς αυτών που τα παρήγαγαν; «Buy now, pay later», με πιστώσεις, και υποθήκευση του μέλλοντος του αγοραστού, αφού θα δουλεύει, υποχρεωτικά και σε επιδεινούμενες εργασιακές συνθήκες, για να αποπληρώσει τα καταναλωτικά του δάνεια.
Τα πράγματα έγιναν αρρωστημένα όταν συμπληρώθηκε ο φαύλος κύκλος της πίστωσης. Όταν, δηλαδή, σε αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων, αφού ο πακτωλός μετακινούμενων πιστωτικών κεφαλαίων (π.χ.τα Ασιατικά κεφάλαια προς τις ΗΠΑ) είχαν ρίξει τις αποδόσεις των, δηλ. τα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Το κεφάλαιο αναζήτησε υψηλότερες αποδόσεις σε επισφαλή δάνεια με τιμωρητικά επιτόκια, στα sub-prime δάνεια. δηλαδή, το παράδοξον, αυτός που δεν μπορούσε να πληρώσει ένα κανονικό δάνειο, π.χ. για σπίτι, δεχόταν δάνειο με τιμωρητικά υψηλό επιτόκιο που επιμετρούσε το υψηλότερο ρίσκο παροχής του δανείου. Δηλαδή, το δάνειο παρεχόταν με την «λογική» του «αφού δεν μπορείς να πληρώσεις, θα πληρώνεις πολύ περισσότερο». Λογικό, έ;
Και πώς περίμενε να επιβιώσει ο τραπεζίτης αυτής της Φαουστιανής πιστωτικής συναλλαγής; Γιάννης κερνά, Γιάννης πίνει. Μετακυλούσαν το ρίσκο, εξαργυρώνοντας την πίστωση άμεσα σε κεφάλαιο, σε ενεργητικό. Δηλαδή, τιτλοποιούσαν τα επισφαλή δάνεια, τα έκαναν ομόλογα που πωλούσαν παρακάτω, κρύβοντας πόσο επισφαλή ήσαν. Τα λεγόμενα «τοξικά ομόλογα» ή... «φύκια για μεταξωτές κορδέλες», πωλώντας τα μάλιστα στους επενδυτές με την μικρότερη ανοχή στον κίνδυνο, π.χ. στα συνταξιοδοτικά ταμεία. Μαθηματικά τερπίτια, πχ οι εξισώσεις «Gauss», έκρυβαν σε μια δεξαμενή, «pooled together»τα λίγα καλά και τα πολλά τοξικά δάνεια, ώστε να κρύβεται ο τοξικός τους χαρακτήρας. Τα κακά δάνεια, όπως τα κακά κορίτσια πήγαιναν παντού. Το ονομάζουν οι οικονομολογοι κι οι επενδυτικοί τραπεζίτες «risk-mispricing», παναπεί με άλλα λόγια, αυτά της ΑΠΛΑ κι ΩΜΑ της γιαγιάς, «μεγα-απάτη», αλλά αν τους ακούσετε σε καμμιά κυπριακή τηλεόραση να.. καμαρώνουν για τις επιτυχίες τους αυτές, τα επισφαλή εξωτικά πιστωτικά προϊόντα με τα περίεργα ακρώνυμα, ABS, CDS κλπ, δεν θα τους ζητήσει ο δημοσιογράφος την επεξήγηση ότι επρόκειτο περί απάτης, από αυτές που εξηγούσε ο Τσιφόρος στα παλιόπαιδα τα ατίθασα. Κι ήταν πολύ ατίθασσα, ξεσάλωσαν στην πρακτική του αρπακτικού δανεισμού, predatory lending, στοχεύοντας και κυνηγώντας όσους είχαν μεγαλύτερη ανάγκη και λιγότερες αντιστάσεις στα αρπακτικά τοκογλυφικά εν τέλει, δάνεια, με τα balloon rates. Τα subprime lending τότε σε άτομα, τώρα σε κράτη ολόκληρα, του Νότου.
Το «moral hazard», η απόπλυση της απάτης από τις συνέπειες της, κι εδώ ερμηνεύεται μονόπλευρα μονάχα, από τους ίδιους τους κλέφτες - πιστωτές. «Αν χαρίσουμε ή αφανουμε επιεικείς στα δάνεια που δώσαμε, ο χρεώστης θα μάθει ότι μπορεί να δανείζεται χωρίς συνέπειες, δηλαδή να του παίρνουμε στο διενεκές το βιός του, σπίτι, παιδιά και χώρα». Πρέπει ο χρεώστης τώρα να μαστιγωθεί, να δουλεύει σαν δούλος (εξανδραποδιζόμενος όπως οι παλαιοί χρεώστες που πουλιόντουσαν δούλοι στους πιστωτές), ο μονεταρο-σαδομαζοχισμός που είπαμε. Χωρίς σεισάχθειες και ιωβηλαία εδώ.
Το χρέος θα είναι «βιώσιμο», θα πληρώνουμε... δια βίου. Στην αιωνιότητα μάλλον, ως οι αμαρτωλοί της Καθολικής Κόλασης, για αμαρτίες που θα βαραίνουν τον χρεώστη και ποτέ τον πιστωτή, που εξαργύρωνε ως χρυσό (fools gold τον ωνόμασε στο βιβλίο της η αρχισυντάκτις των Financial Times, Gillian Tett) και ως μεταξωτές κορδέλλες, τα φύκια του, τα τοξικά του δάνεια.
Ένα απλό νούμερο, για να καταλάβετε πόσο ιλιγγιώδη «πλούτο» χρυσόσκονη στα μάτια των είχε φτιάξει ο φαύλος τούτος κύκλος, το χρέος να γίνεται ενεργητικό ,κι τόσο πιο προσοδοφόρο,όσο πιο επισφαλές και τοξικό. Στα 65 τρις δολλάρια ανέρχεται το ΑΕΠ της ανθρωπότητος, η παγκόσμια πραγματική οικονομία. Δεκαπέντε φορές πιο μεγάλο, στα$900 + τρις, είναι το συνολικό ποσό των μετέωρων «CDS», των «στοιχηματικών» πλασματικών κεφαλαίων, ficitious capital, που αναπαρήγαγαν αρρωστημένα σαν τα καρκινικά κύτταρα το πιστωτικό κεφάλαιο, πάνω στα επισφαλή δάνεια. Ναι, ο πλανήτης έχει υποθηκευτεί δεκαπέντε φορές την πραγματική του αξία. Προ εικοσαετίας ήδη η καθηγήτρια της πολιτικής οικονομίας Suzan Strange το είχε ωνομάσει τούτο «mad money» και «cazino capitalism».
Τώρα, όλοι κλαίμε, σπίτι μου σπιτάκι μου. Caza μου, casino μου. Τα κακά δάνεια, το ξαναλέμε, σαν τα κακά κορίτσια, έχουν πάει παντού. Αλλά, όπως είναι αυτές οι δουλειές με τα «κακά κορίτσια», δεν πληρώνουν αυτές. Πληρώνει πάντα ο πελάτης, ο αγοραστής που δεν πρόσεχε, εκείνο το «caveat emptor». Ας προσέχαμε!!
Κάπου, χλωμό και απροειδοποίητο, περιμένει το treponema pallidum, η ωχρά σπειροχαίτη της ασυδοσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Ένα ιστολόγιο προβληματισμού και διαλόγου...!!!